Rodzina

Już od kilku dobrych lat poważnie zastanawiam się nad prawdziwym znaczeniem słowa użytego w tytule. Niby to jest przecież takie proste, jasne i klarowne. Więzy krwi, wspólne bicie serca, jeden za wszystkich- wszyscy za jednego... Sranie w banię, za przeproszeniem. Temat wraca do mnie regularnie co pewien czas. Kiedy tylko osiągam tu jakiś constans, dogadujemy się, nie kłócimy itd.- zawsze musi pojawić się rysa na szkle. Nie wiem, może tak to już po prostu jest? I mają tak wszyscy?

Nieważne. Rodzice to osoby które prawdopodobnie powinny znać nas najbardziej na świecie. I wypadałoby zapewne, by ta tendencja szła też w kierunku zwrotnym. W końcu dorastaliśmy przy nich, to oni nas wychowali i kształtowali. Czasem myślę sporo na ten temat, ale coraz częściej dochodzę do przykrego wniosku, że tak naprawdę w ogóle nie znam swoich rodziców. I o ich życiu nie wiem praktycznie nic. Jedna wielka czarna dziura, pełna nieposkładanych w chaosie strzępów informacji. Wydartych przez przypadek ochłapów, bez umiejscowienia w czasie i przestrzeni. Skrywanych fragmentów życiorysów, przemilczanych wydarzeń, kłamstw. Przez lata próbowałem dotrzeć do sedna na własną rękę. Byłem małym detektywem, przeszukującym zakamarki, kojarzącym fakty Sherlockiem Holmes'em. A i tak nie zdało się to na zbyt wiele. Co wiem? Praktycznie tyle, co nic. 

Rok urodzenia, miejscowość, poziom wykształcenia. Ostatni wykonywany zawód. A reszta- to po prostu błądzenie we mgle w której się zatracam, bo przestaję już powoli odróżniać, co jest prawdą; a która z pokazywanych mi twarzy to ta realna.W mojej rodzinie takie sytuacje to jakby pewien standard. Zaczynam postrzegać to, w czym żyłem i dorastałem tyle lat jako iluzję, fałszywą fasadę utkaną z mitów oraz miejskich legend. O pewnych rzeczach mówiło się półgębkiem, przy innych słyszałem tylko wykręty, wzajemnie wykluczające się urywki. A o kolejnych nie mam pojęcia w ogóle. Nie wiem nic o ich miłościach z dawnych lat, relacjach z rodzicami, fascynacjach i przygodach. Nie wiem, jakich posiadali przyjaciół, co czytali, o czym marzyli. Co próbowali robić ze swoim życiem, czego się imali, na czym zawiedli i jaką lekcję z tego wyciągnęli. Tak naprawdę nawet kiepsko znam okoliczności, w których się poznali. A ich wspólne życie będę do grobowej deski pamiętał jedynie jako ciąg kłótni, wzajemnych pretencji, oskarżeń. Niewiele ponad to. 

O tym, że na przykład moja matka powtarzała klasę dowiedziałem się w wieku 17 lat. I to w wyniku całkowitego przypadku. Potrzebowałem czegoś ze swojej teczki z dokumentami, i w trakcie jej poszukiwań natrafiłem na starannie ukryte świadectwa szkolne. Okazało się, że tak naprawdę oboje nie byli dobrymi uczniami. Mimo tego sami piłowali nas przez lata o każde niepowodzenie i nie dawali zbytnio szans usprawiedliwieniom. Jest w tym jakaś żenująca hipokryzja, kiedy okazuje się, że ten "wzór", pomnik oraz chodzący podręcznikowy przykład daleki jest od diamentu bez skazy. Fasada upada, maska traci na mocy. Potem ciężko odzyskać do kogoś szacunek, czy nawet zaufanie. I wcale nie mam tu na myśli tylko i wyłącznie tej jedynej akcji. To tylko przykład. Zresztą- nawet w powyższym przypadku: nie ma nic złego w porażkach, czy umiejętności przyznawania się do błędów. One świadczą tylko o sile naszego charakteru. Upadliśmy, czegoś nas to nauczyło, po czym powstaliśmy silniejsi i jakoś te trudności przetrwaliśmy. Więc czy jest się czego wstydzić? Idealny wizerunek superbohatera na tym nie ucierpi, wręcz zyska. Problem tkwi w kwestii szczerości. Jeśli wymagamy jej od własnego dziecka, każemy mu się otwierać, rozmawiać oraz uzewnętrzniać- jak możemy mu potem spojrzeć w oczy bez cienia wstydu... gdy okazuje się, że sami nigdy nie pokazaliśmy mu swej prawdziwej twarzy?

Kilka dni temu odwiedziłem moją starszą siostrę. Pogadaliśmy trochę, po czym pokazała mi artykuł w sieci o moim dziadku, którego nie miałem okazji nawet zapamiętać- zmarł niecałe dwa lata po moich narodzinach. Czytałem i poniekąd przecierałem ze zdumienia oczy. Z jednego artykułu dowiedziałem się na temat własnego dziadka więcej, niż od mojego ojca przez całe nasze wspólne życie. Nie wiem do dziś, co tak naprawdę pomiędzy nimi zaszło... ale coś musiało być na rzeczy, skoro nawet autor pisze: "Z P. (moim ojcem) wymieniłem kilka maili, z których odniosłem wrażenie, że wspominanie postaci ojca go nie interesuje". Pewne sprawy zaczęły nabierać dla mnie sensu. To podobno po dziadku "odziedziczyłem" w genach wiele gestów, zachowań. Po nim mam włosy, zdolności lingwistyczne oraz muzyczne (sam nauczył się kilku języków obcych, był też multiinstrumentalistą). Jest też coś, co wbiło mnie dosłownie w ziemię...

Mam teraz prawie 29 lat i dowiedziałem się, że mój dziadek umarł na Alzheimera. Dowiedziałem się tego nie od ojca, czy kogoś z rodziny... a z głupiego artykułu, znalezionego przypadkiem gdzieś w sieci. 

                                                                   ...

Konkluzja. Nie umiem powiedzieć, czym są właściwie więzy rodzinne. Czy w przypadku moich rodziców o jakichkolwiek więzach może być w ogóle mowa? Ani ja, ani moja siostra nie potrafimy powiedzieć nawet, że mogliśmy na nich kiedykolwiek polegać, tak na maksa w stu procentach. Kiedy miałem 19 lat i musiałem zacząć się sam utrzymywać- nie mieliśmy ze sobą kontaktu prawie przez rok. Byłem daleko, w obcym mieście, a ich nie obchodziło to, że mogę nie mieć za co żyć. Przetrwałem to dzięki staremu pieczywu, które studenci wyrzucali do kuchni w akademiku oraz pasztetowi z Pamapolu ( 500 gram za 3 zł). Gdy moja siostra po wielu latach studiowania w końcu obroniła pracę magisterską i zadzwoniła się tym faktem pochwalić, usłyszała zamiast gratulacji: "Noooo, faaajnie. Szkoda, że tak późno". Kiedy zaś przed moim pierwszym maratonem powiedziałem im, by trzymali kciuki- uskrzydlono mnie tekstem: "No, obyś tylko ostatni nie przybiegł". Tak jest niemal cały czas. Constans. Wielokrotnie mam ochotę wydrzeć się, że skoro nie pomagacie nam w niczym- to, do cholery, nie krytykujcie. Tylko po co? Najciekawsze jest to, że całe życie robili wszystko, by nas odsunąć, odciąć. Skończyłeś 19 lat? Radź sobie sam. Więc zacząłem sobie radzić. Tak jak moja siostra. Oduczono nas proszenia o pomoc oraz okazywania słabości. I teraz, kiedy jesteśmy twardzi, zaprawieni, samowystarczalni- dziwią się, że nie chcemy być blisko, że się "nie otwieramy". 

Do tego wszystkiego coraz częściej zdaję sobie sprawę, że o swoich rodzicach nie wiem praktycznie nic. Są to dla mnie obce, nie znane jednostki- bo wydaje mi się, że nawet o moich przyjaciołach potrafię powiedzieć znacznie więcej- ot tak, na zawołanie. To przez nich boję się związków, zakładania rodziny, zobowiązań. Boję się świadomości tego, że dla swoich dzieci mógłbym być kiedyś dokładnie taki sam. I pytanie na sam koniec: jak mam zwyczajnie kochać bezwarunkowo kogoś, kto nie był ze mną szczery, kto nie pokazał mi swego prawdziwego oblicza?